Η τοξική θετικότητα είναι ένας όρος που άρχισε να κάνει την εμφάνιση του τα τελευταία χρόνια στα ελληνικά δεδομένα. Ένας όρος που στο εξωτερικό είναι γνωστός εδώ και δεκαετίες. Ένας όρος αρκετά οξύμωρος, που από ό,τι φαίνεται βασανίζει αρκετό κόσμο. Μάλιστα δυσκολεύει άτομα τα οποία βρίσκονται στη διαδικασία αυτοβελτίωσης και θέλουν πραγματικά να κάνουν κινήσεις για να βελτιωθούν στη ζωή τους.
Στους χώρους της αυτοβελτίωσης, υπάρχει η εσφαλμένη άποψη ότι όλα είναι θετικά και όλα πρέπει να τα αντιμετωπίζουμε θετικά. Οποιαδήποτε εναντίωση σε αυτό, σε κάνει αυτόματα «uncoachable», δηλαδή μη δεκτικό στη διαδικασία της εξέλιξης.
Επίσης πολλά από τα άτομα που ξεκινούν να παρακολουθούν σεμινάρια και να διαβάζουν βιβλία αυτοβελτίωσης πάσχουν από το «Σύνδρομο του Νεοφώτιστου». Αν έχεις απορία τι είναι αυτό, διάβασε παρακάτω.
Είναι καλή η αυτοβελτίωση;
Βεβαίως. Όχι απλά καλή, αλλά απαραίτητη. Βασικά θα έπρεπε να είναι αυτονόητη. Υπάρχουν άνθρωποι εκεί έξω, οι οποίοι τελειώνοντας το σχολείο ή το πανεπιστήμιο δεν άνοιξαν ποτέ ξανά βιβλίο. Άνθρωποιι που δεν έκαναν ποτέ ένα σεμινάριο και δεν παρακολούθησαν ποτέ μια διάλεξη. Η διαδικασία της μάθησης, της βελτίωσης και της εξέλιξης είναι αυτονόητη και αέναη. Οπότε ό,τι κάνεις για να βελτιώσεις τον εαυτό σου είναι καλό. Ακόμα και η γυμναστική και η σωστή διατροφή είναι αυτοβελτίωση.
Τι είναι η τοξική θετικότητα;
Είναι η εσφαλμένη άποψη ότι όλα είναι θετικά ή ότι όλα πρέπει να τα αντιμετωπίζω ως θετικά ή ως μάθημα για παρακάτω. Στη ζωή δεν είναι όλα θετικά, ούτε μπορώ να έχω μόνο θετικά συναισθήματα. Αν εστιάσω μόνο στα θετικά συναισθήματα μου και αγνοήσω τα αρνητικά, θα δημιουργήσω εσωτερική ανισσοροπία. Δεν μπορώ να αγνοήσω τα αρνητικά μου συναισθήματα, ούτε μπορώ να βαφτίσω όλες τις αρνητικές καταστάσεις στη ζωή μου, περιοριστικές πεποιθήσεις. Υπάρχουν φορές που όντως θα αισθανθώ αρνητικά και οφείλω στον εαυτό μου να το αναγνωρίσω, για να μπορέσω να πάω παρακάτω.
Βλέπουμε, λοιπόν, στα social media ανθρώπους, που δηλώνουν μάστερς της θετικότητας, να κηρύσσουν ότι όλα είναι θετικά και ότι όλα πρέπει να τα αντιμετωπίζουμε ως τέτοια. Φορούν παγωμένα χαμόγελα, κάνουν θετικές δηλώσεις και ταυτόχρονα μπορείς να δεις στα μάτια τους την απόγνωση ή τον πόνο τους.
Δεν μπορείς να αγνοήσεις τα αρνητικά σου συναισθήματα, ούτε να τους φορέσεις θετικό μανδύα. Αν το κάνεις, απλά μασκαρεύεις τον πόνο σου, τη δυσκολία σου και θα καθυστερήσεις να το αντιμετωπίσεις.
Τι είναι το φαινόμενο του νεοφώτιστου;
Ο όρος είναι αδόκιμος, αλλά μου αρέσει να τον χρησιμοποιώ. Ο νεοφώτιστος είναι ο άνθρωπος που πρόσφατα είδε το φως. Είναι αυτός, που κάνοντας κάποια σεμινάρια, διαβάζοντας κάποια βιβλία ή κάνοντας θεραπεία, είδε αλλαγές προς το καλύτερο στον εαυτό του. Και πραγματικά, αυτό είναι κάτι καλό.
Η δυσκολία ξεκινάει όταν ο νεοφώτιστος αποφασίζει ότι αυτό που έμαθε και τον έκανε καλύτερο, πρέπει οπωσδήποτε να το μεταλαμπαδεύσει και σε άλλους. Σε κάθε συζήτηση που κάνει λοιπόν, χρησιμοποιεί όρους που έμαθε, όπως π.χ. τοξικότητα ή περιοριστικές πεποιθήσεις, άκριτα και χωρίς φίλτρο. Το χειρότερο είναι όταν ένα τέτοιο άτομο αποφασίζει ότι πρέπει να διδάξει αυτές τις γνώσεις του για να βοηθήσει και άλλους να πάνε προς το φως.
Μπορεί να το κάνει; Φυσικά. Πότε μπορεί να ξεκινήσει να το κάνει; Αφού συγκεντρώσει γνώση και εμπειρία και μπορεί να διαχειριστεί την προσωπική του ψυχοσύνθεση, καθώς και αυτών που θα βρεθούν στον χώρο του. Ένα σεμινάριο αυτοβελτίωσης ή η μελέτη μερικών βιβλίων δε μας κάνει απαραίτητα coaches. Ένας coach φέρει μεγάλη ευθύνη, καθώς σε αυτόν απευθύνονται άτομα ευάλωτα, τα οποία βρίσκονται στη διαδικασία της εξέλιξης.
Περιοριστικές πεποιθήσεις παντού
Ταυτόχρονα, οποιαδήποτε δήλωση παρερμηνεύεται ως περιοριστική πεποίθηση. Μια περιοριστική πεποίθηση είναι μια πεποίθηση που έχω αποδεχτεί ως αληθινή, χωρίς απαραίτητα να είναι και που με κρατάει πίσω.
Συνήθως, αυτές οι πεποιθήσεις δηλώνονται ως πάγιες σταθερές. Κάτι δηλαδή που συμβαίνει τώρα και που θα συνεχίσει να συμβαίνει. Αυτό δε σημαίνει απαραίτητα ότι όλες οι δηλώσεις μας είναι περιοριστικές πεποιθήσεις.
Αν πω ότι θα ξεκινήσω δουλειά γραφείου και αυτό θα έχει ως αποτέλεσμα να παχύνω λόγω καθιστικής ζωής, δεν είναι απαραίτητα μια περιοριστική πεποίθηση. Θα ήταν αν αυτό με απέτρεπε από το να κάνω αυτή την εργασία.
Αν ξέρω αποδεδειγμένα ότι η αλλαγή στον τρόπο ζωής θα με οδηγήσει στο να παχύνω, τότε αναγνωρίζοντας το θα προετοιμαστώ καλύτερα και θα προσέξω τη διατροφή μου περισσότερο.
Δεν είναι, λοιπόν, όλα θετικά και όμορφα όλο το 24ωρο. Υπάρχουν στιγμές που είναι άβολες, μοναχικές, στενάχωρες και που μας δυσκολεύουν. Το σημαντικό είναι να τις αναγνωρίζουμε, να αναγνωρίζουμε την αιτία που τις προκαλεί και να μπορούμε να φύγουμε συναισθηματικά από αυτές, συνειδητά.